Welstand moet zich meer richten op hoofdlijnen en minder op architectonische details, zo luidt het recent gepubliceerde adviesrapport van het kabinetsprogramma STOER. Volgens het advies veroorzaken welstandscommissies vertraging, hogere kosten en 'negatieve energie'. Onder architecten worden de commissies echter veelal gezien als belangrijke voorwaarde voor een soepel en kwalitatief bouwproces. Wat is hier aan de hand?

Zestig voorstellen op 55 pagina's voor het sneller, meer en betaalbaarder bouwen heeft de adviesgroep STOER onder leiding van Friso de Zeeuw gedaan in het eerste rapport. Dat is aangeboden aan minister Mona Keijzer van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening. Zij nam meteen wat voorstellen over, tot tevredenheid van De Zeeuw. "Deze minister wil er echt werk van maken", zegt hij.

De onafhankelijke adviesgroep STOER (Schrappen Tegenstrijdige en Overbodige Eisen en Regelgeving) stelt in het adviesrapport fase 1 'Sneller, meer, goedkoper' dat de politiek de vermindering van regeldruk serieus neemt. Veel vergelijkbare programma's bestonden maar kort. "Toen het economisch beter ging, kwam de beleids- en regelmachinerie weer snel op gang", schrijven de adviseurs.

Gemeenten ondervinden nog veel uitdagingen bij de implementatie van de Omgevingswet en de Wet kwaliteitsborging (Wkb). De knelpunten zijn onder andere toe te schrijven aan capaciteitsgebrek, problemen met de gegevensregistratie en onduidelijkheden in de taakverdeling en uitvoering. Met name kleine gemeenten lijken extra aandacht en ondersteuning nodig te hebben. Dit kan geconcludeerd worden uit de vierde kwartaalrapportage Monitor Omgevingswet en Wkb, gepubliceerd door de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG).

Binnen de Omgevingswet komen de begrippen maatwerkregel en maatwerkvoorschrift regelmatig voor. Beide termen verwijzen naar de mogelijkheid voor gemeenten en andere decentrale overheden om algemene regels aan te passen aan specifieke situaties, maar ze verschillen in hun toepassing en juridische vorm. Dit artikel legt uit wat deze begrippen betekenen en hoe ze van elkaar verschillen.

Minister Keijzer van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening heeft de Wet versterking regie op de volkshuisvesting aangepast. Grootschalige woningbouw buiten de bebouwde kom wordt makkelijker en de bekritiseerde eisen voor betaalbaar bouwen flexibeler.

In paragraaf 2.3.2 van het Bbl wordt de afbakening van vergunningplichtige bouwactiviteiten geregeld. Vanwege onduidelijkheden in de praktijk en omissies die zijn ontstaat door de overgang naar de Omgevingswet, zijn per 1 januari 2025 meerdere regels herzien en verduidelijkt. Wat is er veranderd en wat betekent dit voor de praktijk?

De Omgevingswet en daarmee het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) en de Omgevingsregeling (Or) zijn per 1 januari 2024 in werking getreden. Op 1 januari 2025, 1 juli 2025 en 1 januari 2026 vinden wijzigingen in het Bbl. Eind december publiceerden wij een overzicht van deze wijzigingen opgemaakt door de specialisten van Nieman RI. Er zijn nadien toch nog enkele nieuwe wijzigingen in het Bbl opgenomen die wij in onderstaand overzicht hebben verwerkt. Lees hier verder welke dat zijn.

Bijna een jaar na de invoering van de Omgevingswet en de Wkb (Wet kwaliteitsborging voor het bouwen) is het nog flink wennen voor alle betrokken partijen. En voor gemeenten wacht er nog veel werk om hun omgevingsplan op maat te maken. Dat werd duidelijk tijdens een bijeenkomst van Nieman Raadgevende Ingenieurs over de eerste ervaringen met het nieuwe stelsel.

Wat is een bouwwerk? Hoe vanzelfsprekend het antwoord op deze vraag ook lijkt, in juridische zin is het niet zo eenvoudig. In de definitie die de Omgevingswet hanteert, heeft het begrip bouwwerk een beperkte reikwijdte. In het Burgerlijk Wetboek ontbreekt een definitie. Dit kan in de praktijk leiden tot discussies over aansprakelijkheid.