De vierde Energy Performance of Buildings Directive (EPBD IV) is de Europese richtlijn over de energieprestatie van gebouwen. Deze richtlijn moet uiterlijk op 26 mei 2026 zijn geïmplementeerd in de EU-lidstaten. De implementatie in Nederland gebeurt in drie tranches. Dit artikel beschrijft de wijzigingen in de eerste tranche.

De EPBD IV is de Europese richtlijn over de energieprestatie van gebouwen. Stapsgewijs moet worden toegewerkt naar een situatie waarin de hele Nederlandse gebouwenvoorraad emissievrij is, te beginnen met nieuwbouw. In de zomer van 2026 zullen de eerste wijzigingen in de wet- en regelgeving ingaan.

De fiets speelt een steeds belangrijkere rol in het streven naar duurzame mobiliteit. Onder invloed van Europese regelgeving (EPBD IV) worden lidstaten verplicht om voorzieningen te treffen voor fietsparkeren. In Nederland worden hiervoor nieuwe regels opgenomen in het Bbl, die naar verwachting vanaf medio 2026 van kracht worden.

Vanaf 1 januari 2028 moet voor nieuwe gebouwen met een bruikbare vloeroppervlakte van meer dan 1.000 vierkante meter de 'life cycle global warming potential' (LC GWP) worden berekend en vermeld op het energieprestatiecertificaat van het gebouw. Deze eis geldt vanaf 1 januari 2030 voor alle nieuwe gebouwen. Dit volgt uit de vierde herziening van de Energy Performance of Buildings Directive (EPBD IV) die een jaar geleden gepubliceerd is. Maar wat is het eigenlijk?

De letters GACS staan voor Gebouwautomatisering- en controlesystemen. Gebouwen die gebruik maken van klimaatregelsystemen, waaronder verwarming, koeling (airconditioning) en ventilatie, met een nominaal vermogen van 290 kW of meer, moeten per 1 januari 2026 beschikken over een GACS dat voldoet aan een aantal eisen die ook zijn opgenomen in het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl). Deze prestaties staan omschreven in de NEN-EN-ISO 52120.

De Omgevingswet en daarmee het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) en de Omgevingsregeling (Or) zijn per 1 januari 2024 in werking getreden. Op 1 januari 2025, 1 juli 2025 en 1 januari 2026 vinden wijzigingen in het Bbl. Eind december publiceerden wij een overzicht van deze wijzigingen opgemaakt door de specialisten van Nieman RI. Er zijn nadien toch nog enkele nieuwe wijzigingen in het Bbl opgenomen die wij in onderstaand overzicht hebben verwerkt. Lees hier verder welke dat zijn.

De nieuwe versie van de Europese richtlijn energieprestatie gebouwen biedt diverse aanscherpingen en een andere invulling van de energielabels. Met bovendien focus op uitstoot van emissies. Nieman-adviseur Harm Valk is daar blij mee.

Met ingang van 1 juli 2025 wordt de wettelijke lat voor de duurzaamheid van nieuwe bouwwerken hoger gelegd. Concreet betekent dit dat de eisen aan de Milieuprestatie Gebouwen (MPG) verder worden aangescherpt en uitgebreid. Dit staat in het ontwerpbesluit dat minister Hugo de Jonge van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties op 21 juni 2024 aanbood aan de Tweede Kamer.

Als het aan de Europese Unie ligt komen er weer nieuwe regels over energieprestatie van gebouwen. Waarom? Omdat het werkt: in de jaren tachtig werden energieprestatieregels in nationale bouwvoorschriften opgenomen. Hierdoor verbruiken gebouwen nu slechts de helft van de energie, vergeleken met gebouwen uit de jaren tachtig. Maar ook omdat het nodig is: het IPCC-rapport voorspelt een snelle zeewaterstijging als we niets doen. Driekwart van de Europese gebouwvoorraad heeft echter nog een slechte energieprestatie en dit verbetert maar langzaam. Daarom wil de Europese Unie extra maatregelen, inclusief bindende energieprestatiedoelen voor bepaalde typen gebouwen.